Saterdag 8 Junie 2017.

Innibos Dag 2.

Ons word vrolik wakker. Een van my emmerskoplysie goed word vandag voltrek. Fiela se kind tot die mag drie!

Daar was eers die boek (1985), toe die fliek (1988) en nou die oppie planke weergawe (2017)!  (Dit is ook in 1999 as die Afrikaanse boek van die eeu aangewys – maar julle weet dit seker.)

My hart klop tjoklits toe ons weer in ry A, so links voor by die verhoog, sitplekke inneem. Langs M sit ‘n jong egpaar van Cullinan, met die fraaiste baba-dogtertjie. Ou siel het die kleine kind, sy sluk ons in met haat vriendelike sagte bruin ogies. ‘n Stukkie van my kommer en bid die baba sal die drie ure sonder huil deurmaak.

Langs my sit ‘n fris jongvrou met kort funky hare en boheemse klere, haar liefie is donker en lank. Hulle lag en gesels te lekker. Kom van Phalaborwa. Hulle oor die kleurgrens heen onsigbaar, want dis in Afrikaans wat daar geklets word. Hulle terg mekaar oor wie kry wanneer hulle sin oor toneelstukke en feesterrein kuiers. Hy kyk Fiela en Koöperasiestories saam met haar, en sy gaan saam Theuns Jordaan en kie kyk. Hy vertel hoe baie hy van Koos Doep hou, en dat Refentse nie te sleg is nie, maar Theuns Jordaan, dis die held.

Verfrissend is hulle gesleskap tot die ligte in die saal flikker. Die gordyn trek oop. Mistigheid spoel oor die verhoog,  en skielik is ons in Daleen Matthee se wêreld – die Knysnabosse op die verhoog, innibos.

Ek kan nie beskryf behalwe om te sê dat Daleen Mathee beslis saam met die engele tevrede op die saal se dak kom sit het, en stil tevrede geglimlag het oor hierdie produksie. Dit was om die boek weer vas te hou en die storie te sien transformeer uit die bladsye van die boek in drie-dimensionele glorie op die verhoog!

Die teks van Dalene Matthee is in die laat tagtigs aanvanklik verwerk deur Suzanne van Wijk. Vir hierdie verhoogproduksie is die teks herverwerk deur Frans Swart. Puik, puik.

Die stelkleding was eenvoudig, maar eenvoudig fantasties. Jy het saam met Fiela die pad dopgehou, saam met Lukas en Nina vir die grootvoete weggekruip. Jy het die armoede en woede van Elias van Rooyen beleef.

Die toneel waar klein Lukas verdwyn was hoendervleisend. Stikdonkerte met die lampliggies en die geroep na die kind.  Die konfrontasie tussen  Lukas/Benjamin en Elias het my na my asem laat snak. Snot en trane saam met Fiela Koemoeti gehuil.

Uit jou maag vir lawwe klein Nina gelag en geskater wanneer een deur Fiela ingesê word. My hart het van vooraf gebreek toe Lukas/Benjamin uitkreet:  “Wie is ek!”

Ag, die drie ure het gevlieg, en toe die laaste sin geprat is, het ons in die gehoor nie anders kon as om staande die akteurs toe te juig nie!

Die baba het soos ‘n klein engel al om die beurt op ons almal se skote gesit asof sy saam gekyk het en die storie verstaan het!

Die lang vertoning het uiteraard ‘n kilometerlange badkamertou tot gevolg gehad. Ons het maar gaan sonde pleeg – kode vir ‘n rokie maak. Toe die toue wyk en ons, ons draai wil gaan loop, sien ons die hele Fiela-span rustig in die sonnetjie sit en wag op hulle vervoer.

Hulle verwelkom ons in hulle kringetjie toe ons vra of hulle die program vir ons sal teken. Die Mamma en Pappa van Cullinan is ook daar. Sal Shaleen opmerk dat sy die kleine mense in die gehoor raakgesien het, en verbaas en dankbaar is dat die pop so soet was deur die hele vertoning! Pappa Cullinan se knope spring amper af van trots. Die kleinding is woerts in Sharleen se arms en die wanggetjies is gou rooi gelipstiek! M het ook ‘n vet drukkie gekry – nou wil sy net drama doen en Shaleen vertel haar sy het nie swot nodig nie. “Ek was ‘n teacher,” haak die ikoon so ewe af. M is in die wolke.

Shaleen Surtie-Riichards, ‘n regte, egte mens en wat jy sien is wat jy kry. Ek kan net sê: Respek! Dié is ‘n wonderlike mens en geseënd is ons om haar te kon beleef.

Vian Singleton het hom uitstekend van sy taak gekwyt as die jong Lukas.Benjamin, en ek verstout my om te sê Phillru van Achterbergh is gebore om die volwasse Lukas/Benjamin te vertolk. (‘Skuus Dawid Minnaar). Borrelende laerskoolleerling, Jaime du Toit (hierdie was haar heel eerste rol), het ge-Nina asof sy dit nog altyd doen! Ag, en Johny Klein as Selling Komoetie…maar meer oor hom later.

Ek gaan nou stop…anders gaan ek net aanhou en aanhou en aanhou. Wil ook net deel, tydens pouse druk die jong vrou van Phalaborwa saggies aan my arm. “Tannie moet Sophia Mentz probeer te siene kry.”

Sophia, Sophia. Daar is ‘n ander Sophia in my lewe – sy het een oggend ‘n paar jaar gelede haar verskyning tussen wapperende lakens gemaak. Dis my storie se hoofkarakter en wie se lief en leed ek vir arme Janie Skryfskool mee frustreer. Sophia het vir so ruk verdwyn, maar ek kan vertel sy klop weer hier aan my hart en wikkel my vingers oor die QWERTY van my rekenaar. Dankie Fiela en Phalaborwa.

Word vervolg….

Lees meer oor die akteurs en die toneelstuk en gaan bespreek jou kaartjie as die opvoering naby jou op die planke gebring word!