Maand: April 2018
In ‘n harde wêreld, wees Hilda
Geneties gedug
Umberto Boccioni se skildery herinner my aan die sterk vroue op wie se skouers ek my lewe vierkant in die oë kan kyk. Gedugte vroue.
My oumas aan moederskant en hulle ma’s was formidabel. My Oumagroot du Toit was ‘n vroedvrou op Heidelberg, en later as weduwee, het sy op Naboomspruit haar kinders versorg. Daar staan vandag nog skaduryke bome wat sy en haar kroos geplant het.
My Ouma Stomp wat as jong oorlog weduwee vier klein kinders gehad het om te versorg, se hande het vir niks verkeerd gestaan nie. Ek onthou dat daar altyd ‘n stuk naaldwerk in haar hande was. Daardie hande het daagliks brood geknie, klere gemaak en selfs die skoolbus bestuur om die pot te help aan die kook hou.
My geliefdes sê ek is baie kwaai, daarom stry hulle nie met my blognaam, Lekkervurig, nie. Ek besef dat my op-die-man-af-daar-is-nie-grys-nie-en-jou-woord-is-jou-eer-geaardheid geneties is, dat dit hulle ouwêreldse beginsels en krag so diep in my ingegrein is, dat hierdie deurmekaar en stukkende wêreld meestal vir my radeloos maak.
Die genetiese bou het lank voor die angloboereoorlog begin. Miljuisende vroue voor my wat as gevolg van mans se drang om reg te wees, en die daaropvolgende chaos byna enigiets wat na hulle kant gegooi word, moes oorleef. Armoede, oorloë, geweld, kyk maar hoe lyk die geskiedenis.
En ek stem nie heelhartig met Gloria Steinem wat sê: “Women may be the one group that grows more radical with age.” Dit het nie met ons ouderdom te doen nie, ons is so gebore. Herman Gilomee beskrywe ons evas se aanmekaarsit hier aan die suide van Afrika goed in Die Afrikaners Lees die uittrekkels oor Gedugte boervroue hier:
https://maroelamedia.co.za/afrikaans/boeke/boek-uittreksel-gedugte-boervroue/
Hier met my sestigs voor die deur besef ek dat my gene my na die radikale rat laat oorskakel, want ek mag. Dis my geboortereg. Ek gaan net nie nou my bra brand nie….
Lê-Jou-Eier: Skryf-Safari Skryf die storie klaar
Dis ‘n groot vreugde en voorreg om julle tweede gasvrou op ons skryf-safari te wees. Welkom.
Ek het ‘n kortverhaal, waarvan die einde makeer (kortkom).
Ons klomp Bloglanders is so verbeeldingryk, ek reken elkeen van ons uit eie perspektief elk op ‘n ander einde sal uitkom en natuurlik ander storielyne in die kommentare sal aan die gang sit.
Dis Ekke se Hester het soos destyds met ons byskrif-uitdaging die skakels op elke inskrywing so gemaak dat julle vir die gunsteling voltooide storie kan stem.
Dus werk ons week so:
-
Die uitdaging open op Donderdag 26 April 2018 om 12:00
-
Die inskrywings moet klaar geskakel wees voor Woensdag 2 Mei 2018 om 12:00, want dan begin die stemmery
-
Die uitdaging sluit op Donderdag 3 Mei 2018 om 12:00 en dan sal InLinkz die wenner aanwys op die InLinkz bladsy waar die skakels geplaas was.
Kom ons skryf.
So maak mens:
Spoeg en plak die volgende storie oor na jou blog. Gebruik dan kursief en ‘n ander kleur ink om jou gekose einde te skryf. Slegs 500 woorde
Betyds
Saar Minnaar kners op haar tande. Braam se vrolike gefluit irriteer haar. Waar sy kalmte geanker is, sal sy nie weet nie. Die droogte is allesverterend – veld, vee, water, selfs menswees verskrompel tot niks.
“Ons het ‘n wonderwerk nodig,” sê Saar mistroostig.
“Nee, my lief, ons het geloof en vasbyt nodig, en miskien ‘n bietjie toevallige geluk,” sê Braam terwyl hy die possleutels en sy loterykaartjie in sy hempsak druk. Hy sluk sy koffie en soen haar voorkop.
“Ek gaan gou dorp toe. Daar kom vandag lusern van die Hoëveld. Ons sal maar swaar trek as die land se mense nie so hulpvaardig is nie.”
“Gmmf, gekkebelasting. Dis al wat daai loterykaartjie van jou is. Die kanse dat die hemel val en ons blou mussies gaan dra is meer waarskynlik. So van hulpvaardig gepraat. Hier is my dorpslysie. Asseblief, moenie vergeet om by Tannie Malie by Dokter Soois aan te gaan nie. Sy het laat weet ons moet daar draai,” vra Saar.
Braam kla: “Ag Saar, Tant Malie praat so baie, kom saam.”
“Ek het goed wat ek moet doen, en ek sien nie kans vir die rit in die lorrie nie. Wie is nou hulpvaardig?” kom dit snipperig.
Braam haal sy skouers op en glimlag skeef.
Gou is die lorrie se gedreun ‘n herinnering, en die stilte sak soos die versengende hitte op die werf neer. Saar begin met haar dag se sleurwerk.
Die hoenders kry kos, eiers word uitgehaal. Die stoof voel koud, en sy gooi hout op die vuur. Saar pieker oor aandete, Braam gaan rasend wees van die honger na die dag op die dorp.
Sy begin water tap om wasgoed te was. Die kraan drup enkele druppels water in die wasbak.
Die tenk is leeg. Saar stap uit na die windpomp by die sementdam. Sy trek die handpomphefboom op en af sodat die watertenk kan vol word. Die boorgatpomp het die gees gegee en daar is nie geld vir herstel nie.
Die waterpomp se handvatsel hang opeens swaar in haar hand. Morsaf gebreek. Daar is geen manier om water te pomp nie. Moedeloosheid stroop haar van alle rede.
“Nou is ek klaar,” snik Saar en storm die huis in. Sy haal haar kerkpakkie en hakskoene uit die hangkas en verklee. Sy smyt haar tandeborsel, pajamas, smuktas, ‘n skoon stel klere en haar handsak in ‘n tas.
Met ferm tred stap sy eetkamer toe en haal die Familiebybel uit die buffet en haak die trouportret van die muur af. Braam glimlag uit die foto asof hy net goeie dinge in hulle toekoms sien.
Sy draai die kleinnode in ‘n blou kombersie toe. Die kombers wat bedoel was vir die seuntjie wat hulle nie het nie.
Sonder om terug te kyk, stap sy, tas in die hand en kosbaarhede styf teen haar bors geklem, by die plaashek uit.
“Klaar,klaar, klaar,” knars die klippers onder haar sole in ‘n koor.
Dit gaan sukkel op die hoë hakke, en gou loop sweet in riviere teen haar slape af. Sy sit een voet voor die ander. Omdraai is nie ‘n opsie nie. Genoeg is genoeg.
Die plaashuis word al hoe kleiner tussen die verskrompelde mielielande – soos ‘n bedremmelde geliefde in onvermoë om Saar tot inkeer te roep.
Skielik, asof in ‘n droom, voel Saar hoe die horison kantel toe haar voet swik en die tas uit haar hand vlieg. Sy klou verbete aan die kombers met sy kosbare inhoud. Glas splinter en haar arms en knieë brand soos vuur. Sy bly in die rooi stof lê.
“Ek gaan nou net hier bly lê. Iemand kan oor my ry, of die aasvoëls kan maar my kom oë uit pik. Ek verstaan nou vir Job wat sommer so in sak en as kon sit en sy sere krap!”
Saar hoor nie die donkiekar nader kom nie. Moos, haar skoonpa se bejaarde regterhand, kry haar plat op die grond, trane in leivore oor haar stofbesmeerde gesig, onbedaarlik aan die snik.
“En as Saar nou hier in die middel van die pad sit en grens?” vra Moos besorg.
“Ek wil hier weg, Moos. Ek kan nie meer nie.”
“Kom ek help jou op. Bella en Koos sal ons gou daar onder daai doringboom se koelte staanmaak. Kry nou al jou seer bymekaar en vee af die huil. Mens is nie sommer net so klaar nie. Almal kry swaar. Dit is nou tyd om geduldig te wees. Net soos Vader Abram in die Bybel. Hy was oud voor die Jirre se woord waar geword het en daar ‘n kjênd vir hom en Sara gebore is. En later toe hy Isak moes gaan offer, het hy bly glo, en die Jirre se voorsienigheid het hom gespaar. Die Jirre se tyd is Sy tyd,” raas Moos.
Saar sit kop onderstebo. Moos is reg. Wat is anders op ‘n ander plek. Stadig kom sy tot haar sinne. Sy kyk af na haar verkreukelde romp, nerfaf knieë en haar hakskoene. Wat het sy gedink?
“Ag, Moos, ek is sommer simpel. Dis net alles te veel…”
Sy kry nie kans om klaar te praat nie. Rooi stof slaan om hulle op. Dis Braam. Hy slaan remme aan toe hy hulle sien….
Gebruik kursief en ‘n ander kleur ink om jou gekose einde te skryf.
Slegs 500 woorde
En onthou om hierdie paragraaf ook te spoeg en plak en dan jou skryfsel op die Inlinkz skakelblad te plaas:
______________________________________________________________________________________
Om die inskrywings van verskillende bloggers in die Lê-Jou-Eier uitdaging te geniet of om self ‘n blog wat jy geskryf het aan te heg by hierdie skakel, klik op die InLinkz skakel net onder die paddatjie:
http://www.inlinkz.com/new/view.php?id=777222
Vir die reëls van hierdie uitdaging, om raad te kry oor hoe om deel te neem en om elke week se aankondiging van die nuwe onderwerp te sien, besoek die volgende skakel by Dis Ekke. Onder hierdie kategorie, kyk na die blogposts Lê-Jou-Eier: Reëls (2017-08-22) en Lê-Jou-Eier: Hoe neem ek deel? (2017-08-22).
“Is this the real life, or is it just fantasy?”
So land ons toe mos in die ooste van Fantasieland na ons Blogland ekapades.
Diewens die is ons nou nie in die ware sin van die woord nie. Daar naby George op vlug van Toweropstal beland arme Scrapy in die hospitaal omdat sy gedink het die muntstukke is van sjokolade gemaak. Kyk na haar borgverhoor het ons klomp saam met haar soos blits weggemusk(iet) in daai masjien. So beland die hele lot van ons in fantasieland.
Met Trompie aan die voortou, lyk ons vreeslik na Dorothy van die Wizard of Oz, verskrik en verdwaas. Maar hierdie plek, voel vreeslik baie soos Alice in Wonderland, en daai plek se koningin was mal.
My mede-towerinne is so deur die weer, hulle dink ons is in Oostenryk. Wat gaan ek maak? Hulle is getoor en bedwelm deur die bose koningin se towerspreuke. Camille an Marco glo glad hulle is die nuwe koning en koningin. O my vy!
Abrie wysneus in boeke rond in ‘n biblioteek wat ek nie kan kry nie. en ek kan nie vir Perdebytjie nêrens kry nie. Na almal met goud besmeer is en die koningin so vrolik vir Toorts vertel het ons het niks om oor te bekommer nie, bekommer ek eers.
Op die koningin se bevel is ons onderweg na die woud naby die Towerkasteel. Ons is op soek na ‘n takbok. Ek haat jag. Net die koningin se wagte het wapens by hulle. Toortsie huppel vrolik die woud in, en die res tros agterna. Ek dek die agterhoede. My uitrusting is nie vir wouduitstapppies gemaak nie.
Wat is in die woud? Die plek is so bebos, g’n son skyn op die grond nie.
In ‘n oopte, kry ons hom staan. Majestieus, massief.
Die groot takbok gee een snork en vlug die bos in. Voor ons ons oë kan knip is die woud in digte mis gehul.
‘n Kras gekekkel klink net so skuins voor ons ou benoude bendetjie op. “Het julle!” skril die koningin. Sy het ‘n gedaanteverwisseling ondergaan van die vriendelike, gemoedelike vrou wat ons so gerusgestel het by die Towerpaleis. Voor ons sit ‘n makaber gegrimeerde heks. O vrek, en daai tier lyk vir my honger….
MY mede-towerinne
Scrapy en Trompie
gil gelyk.
Ek soek verward na
en
Ek sien net mis en hoor hoe die koningin lag…..
Toe skrik ek wakker.
Dit was ‘n nare droom.
Ek moet opstaan en gaan werk. Kom luister eers saam….
———————————————————————————————————————————
Om die inskrywings van verskillende bloggers in die Lê-Jou-Eier uitdaging te geniet of om self ‘n eier te kom lê wat ons kan uitbroei en grootmaak, klik op die InLinkz skakel net onder die paddatjie:
Ware storie….
Net wat ek moes hoor
Salwend mooi.
Watch “Florence + The Machine – Sky Full Of Song”
Ons het jou en jou gesin gefaal
Lanklaas het ‘n foto my so ontstem. My sprakeloos gelaat.
Deur blou lug omraam op ‘n plakkershut se dak, ‘n polisieman desperaat grypend, en ‘n volwasse man in rubberstewels wat sy babadogtertjie aan haar voetjie, koppie weerloos na onder, deur die lug slinger.
Afgryslik
Dierlik
Woedend
Ondenkbaar.
In die foto is ons land vasgevang.
Weerlose arm mense, veral ons kinders word letterlik vir die wolwe gegooi. Hulle word die felste getref deur die onvermoë van ons verkose regering om na sy land en mense om te sien.
Ons polisie se onvermoë om te keer dat vroue en kinders, weerlose grysaards en armes van alle geslagte, daagliks verwoes en vertrap word.
Ons regeringsdepartemente wat vanweë korrupsie en staatskaping, niks doen om basiese behoeftes – ‘n dak oor jou kop, water, opvoeding – aan ons land se weerloses te bied nie.
Ons politici wat hierdie einste weerloses se koppe vol retoriek prop. Ja Juju en Andile, ek wys die vinger na julle. Julle was saam met die pa op die dak.
Ons kerke en nie-regeringsorganisasies. Ons wat in die naam van Christus kamtig daagliks Samaritane is. Ek wys vinger na julle wat basaars hou, afdakke vir karre bou op die parkeerterrein sodat gemeentelede nie na die diens in warm gebakte voertuie hoef te klim nie, in plaas van sopkombuise reël vir armes. Julle wat reken ‘n t- hemp sal kanker of vigs voorkom. Julle was saam op die dak.
Ek, en jy liewe leser, wat daagliks blameer en vinger wys, maar nie daadwerklik ons gewoontes en denke verander om van hierdie ‘n beter plek vir almal te maak nie. Ons was saam op die dak.
Ja, Suid-Afrika, ons het die ouers in hierdie situasie geplaas. Hulle plak want behuising is landwyd tot vyftien jaar agter. Die lys van onvermoë om die weerloses in ons land se lot te verander sal ons tot ewigheid besig hou. Liewe heimat, jy was op daardie dak.
Die pragtige kleuter, sekerlik ook nie haar ouers se enigste nie is fraai aangetrek. Denimbroekie, spierwit kousies en ‘n rooi hempie met wit kolletjies of is dit hartjies? Netjies en versorg. Sou sy haar pappa se hart se punt wees?
Die gereg daag op om hulle huis, hulle veilige hawe, af te breek. Hulle huis is toe op bybelse sand gebou. Die nood na beskutting so hoog dat hulle noodgedwonge die wet oortree. Die daaglikse geveg om oorlewing so aanhoudend, dat hulle, en duisende soos hulle, wetteloos moet seker maak dat self en geliefdes en ‘n handvol wêreldsgoed teen elemente – die natuur en menslike onheil- beskerm word.
Ek is ontsteld dat die pa besluit het om sy kosbare kindjie die die lug in te slinger. Tog wonder ek of die desperate man, met sy vrou wat hom aanhits om die kind as kollateraal te gebruik om hulle huis te red, nie soos Abraham met die mes in sy hand, opgekyk het vir ‘n wonderwerk nie. Desperaat vir uitkoms, maar vir dié pa was daar nie ‘n offerram nie. Want genade in Suid-Afrika is yl gesaai. Daar was nie uitkoms nie…en die ondenkbare gebeur.
Dankie Vader, daardie polisieman se hande was oop en sy arms sterk. Here, ek bid dat die ou kleine lyfie veilig en geborge sal wees. Maar Here, ek wil ook daardie pappa en mamma voor U voete kom neersit. U het lankal ons mensfoute vergewe. Gee hulle genade. Ek bid dat U ook ons, ons land, sy mense en leiers sal vergewe. Want dis ons, ons het hierdie gesin gefaal. Ons keer nie by die stembus, op die straathoek, by die werk, dat mense hulle kinders wil offer ter wille van oorlewing nie. Ek huil en smeek om U almagtige hulp en leiding. Amen.
Voortvlugtiges, sidebar
My hartjie kots
My binneste lek alweer deur my oë buitentoe en soos my een kind van ‘n ander mamma so mooi sê: my hartjie kots. My brein fok heeltemal links. Dit voel of ek deur ‘n bus getrap is. Hierdie land maak my siel seer.
Winnie Mandela is dood. Al wat meeste Vuisboekers van haar onthou is die vuurhoutjies en buitebande en Stompie se dood.
Niemand maar niemand wat haar die hel toewens besef wat hulle sê nie. Jy wat hier lees, weet jy van haar vernedering aan ons voormense se hande – hoe sy vir maande, naak, sonder middelle in eensame aanhouding aangehou is. Gestroop aan haar menswees. Ek ween oor ek self in stiksienige onkunde gespot het met die sigaretsmoorder in my asbak. Het dit ‘n winnie genoem, want winnies maak stompies dood.
Here, vergewe my dat ek nagelaat het om my van feite te vergewis. Dat hierdie vrou stukkend maar nie verdelg anderkant uitgekom het, dat sy wel ‘n ma en ouma en groot ouma vol deernis was, dat sy haar skandes en skades en sondes deurleef het en alles ten spyt vir baie vroue moed gegee het om swaar te oorleef. Dat sy vir vroueregte staning help maak het. Omstrede ja, maar is een van ons wat haar dinge wil toesnou sonder fout of smet? Nee, ou katta.
Ons sal hand diep in ons wit en swart bevlekte hartjies moet steek en besef wat ons verlede aan mense gedoen het, en waarom dit vandag nog ‘n impak op ons lewe hier aan die Suide van Afrika het.
Ek snik ook sedert Maandag oor kgopela (gee want ek verdien dit) en armoede en leë beloftes van politici. Dit is hierdie grondredes dat mense soos malmokke die N3 by Mooirivier Plaza onbegaanbaar gemaak het. Dat mense soos redelose zombies op soek na bloed, ‘n vragmotorbestuurder (100% Suid-Afrikaanse burger en iemand wat al 22 jaar die werk doen), byna lewend in die vragmotor verkool het. Ek ys vir die dierlikheid en sonderlinge fiksasie dat hulle werk ontneem word oor swaarvoertuigeienaars ‘uitlanders’ in diens neem en ‘hulle’ werkgeleenthede ontneem.
Soos seerowers van ouds is vragmotors beklouter en van hulle vragte beroof. Asof dit nie genoeg was nie, moet die vragmotors en waens aan die brand gesteek word, en asof dit nie genoeg is nie, word ‘n hardwerkende man se lewe bedreig.
Maandagaand kom die skokkende nuus uit Burgersfort aan die ooste van onse Limpopo. Besetenes, en die nuus bevestig dit nou dat hulle ontevrede is dat plaaslike mense nie by die myn in diens geneem word nie, het ‘n bus met mynwerkers gepetrolbom – vier mans en twee vroue is lewend verbrand, talle ander erg beseer. Here, help ons.
My nuutste vriend CT staan voor my en vra: ” Tannie, waarom haat ons mekaar so?”
“Weet jy, haat kom sommer so maklik uit ‘n kotsende hart. Liefhê verg baie energie, dit verg nadenkendheid, dit verg energie. Dis hoekom – dis makliker om aan haat vas te hou,” sê ek, en ons albei se oë skiet vol trane.
CT is sommer kwaad. “Tannie, ek wil nie ander man se grond vat nie. Ek gaan nie vir sy mense werk skep nie. Ek het my eie om voor te sorg.”
Sy woorde slaat my amper onderstebo. Waaroor dan die grondgrypery van die politici? Hy vertel my hoe sy beste en meeste hulp en ondersteuning as opkomende boer kom van jong Afrikaner mede-boere.
“Huh? Moet ek my ore glo? Ek dag ons is sulke bliksems.”
“Nee, Tannie, laat ek jou vertel, julle” – en hy wys na my wit vel – “is meer Afrika as die Ingelse. Julle is net so verwoes soos ons. Die Engelse…Rhodes se mense, hulle het lelike goed hier met ons almal laat gebeur.”
Ag, as CT en ekke maar saam kon aan bewind kom. Ten minste kyk ons mekaar in die oë en praat, al troos ons mekaar net.
Ek hoor ook gister uit ‘n ander bron ‘n interessante stukkie inligting. Die stam aan wie die eens luisterryke Sapekoe teeplantasie daar in die berge bokant Tzaneen, oorgegee is, is vort terug Pongola toe waar hulle ‘n ander suksesvolle boerdery bedryf. Die teeplantasie is moer toe, en 850 mense werkloos.
Terwyl ek hier sit en skryf, kom Regina, ons plaaslike straatkioskeienaar, die Lekker winkel se werf in gesukkel. Lankal is ek nie meer kwaad oor sy haar onwettige struktuur oorkant my besigheid opgerig het nie. Die vetkoek wat sy maak is smullekker. Ons het vir haar bêreplek vir haar trollie met haar kookmiddelle gemaak, sy gebruik ons badkamer en tap by ons water. Ons klomp vroumense se kerkbasaarklere, die is nou hare. Maak ons ‘n verskil? Hel, ja. Gaan sy keer as die woedende massa eendag hier straat af kom, ek weet nie. Maar dit maak nie saak nie…
Ek reken baie Suid-Afrikaners ly aan PTSD, dis die dat niks normaal voel nie.
O, ja en ek is kwaad vir Rots. Hy het vanoggend weer paternalisties-nasionalisties teenoor my opgetree. Kyk waar het daai benadering ons in Suid-Afrika laat beland.
Ag-nee man, ek is jou vennoot en lewensmaat, nie net ‘n mamma vir jou kind, gesellin, onderdaan en mindermens nie! Dan moes jy maar liewer met iemand uit jou en my ma se geslag getrou het. Pfft.
My hartjie kots minder. My binneste lek nie meer kwaad nie, dit lek seer. Ek gaan ‘n kers brand vanaand. Miskien voel my siel minder genkneus. Hoop jy maak ook so voor jy reageer, want
