052

Ons het in 1987 na die Noord-Transvaal verhuis. Ek was so ontsteld, dat ek vir twee weke, dis ‘n rekord, nie ‘n woord met my ega gepraat het nie. Rerig.

Sien, dit was die dae van die bevrydingstryd, toe landmyne geplant is en daar nog oorlog gevoer is teen al die kleure gevare. My baba was pas ’n jaar oud.

Ons het saam die omgewing van Pietersburg tydens ons heuningmaan beleef. Ons dierbare vriende het vir ons twee drie nagte in die spoggerige Magoebaskloof Hotel se Wittebrood-suite bespreek vir ‘n troupresent. Dit was mistig en reënerig en ons het bokkoors gekry en toe besluit om Pietersburg toe te ry. Ek onthou soos gister die ent pad net na Moira van die ZCC kerk , verby die Universiteit van die Noorde, verlate en vaal.

“As jy my ooit hierheen bring, los ek jou.” Net so vertel ek vir Rots. Dis lelik, dis vuil, dis vaal.

Waha. Bak die lewe my die poets van die eeu.

Drie jaar later, aanvaar Rots ‘n pionierspos by ‘n kunsmismaatskappy. Daai waar jy die enigste ou noord van Pretoria is wat bemark. As joernalis was ek diep bewus van wat op ons landsgrense aangaan, waar daar mense onder polisie en weermag bewaking hulle dagtake moet hanteer.

Ek het ook self gesien wat gebeur as ‘n bom afgaan en jy is in die pad, na ‘n bom by Bethal se landdroskantore geplant is en dit afgegaan het voor die planter weg kon kom. Bloed en vleis en rande net waar jy kyk….grusaam.

Dis nou waarheen my Rots ons wil bring. Ek was tot in stilswye moerig. Hy  gaan maar aan met reëlings. Kry sy nuwe wit Toyota Cressida (met lugversorging), ek met my Golfie met 4×4 x120 verkoeling. (Vier oop vensters en minimum spoed 120km per uur)

Ons ry ‘n paar uur na die verhuisingswa. Vreemde paaie. Bethal, Middelburg, Loskopdam, Groblersdal, Marble Hall, Roedtan. By Zebediela Sitrus draai ons skielik regs af. Die son brand genadelooos en ek is dankbaar dat my Bab saam met haar Pappa in die lugversorgde Cressida reis.  Daar is ‘n damwal so links van die afdraai. Gompies dam, vertel die bord.

A, water. Net die kyk daarna behoort ons koeler  te laat voel, dink ek by myselwers. Toe die pad draai hang my mond oop. Ek begin bitterlik te huil. Dis so droog die dam het afgebrand!

Daar is nie ‘n druppel water te sien nie. ‘n Onlangse veldbrand het die riete vernietig. ‘n Afgebrande dam. My skouer is prikkelrig seer deur die ruit verbrand. Ek huil snot en trane oorlat ek onseker voel oor die toekoms. Gaan ek een van die dae ‘n weduwee wees oor my man daar waar daar terroriste bedrywig is gaan moet werk? My maag knoop oor al die negatiewe gevoelens.

Na so paar kilometer kry ek myself gekalmeer. Ek is mos ‘n sterk baba. Die oorsprong van my naam mos Iers en beteken deursettingsvermoë, en buitendien het ek al in sewe jaar baie erger dinge as ‘n lelike omgewing en droogtes oorleef.

Die huurhuis is aan die eindpunt van die dorp. Tweede laaste huis in Suidstraat op die hoek van Websterstraat.  Aan die oorkant van die straat staan bosveldbome en miershope in gelid. Die eienaar van die huis is nêrens te kry nie. Onthou, daar is nie selfone nie, jy ry poskantoor toe om te bel. Ons kry haar seun in die hande. Sy is uitstedig, hy wis nie waar die sleutels is nie. Ons breek ‘n ruit om die huis oop te kry.

Ons burger in, en die eerste oggend wat Rots om 04H00 met sy toebroodjies en fles koffie my soengroet, gaan sit ek met die pistool en ‘n flits in die gang by my baba se kamerdeur. Daar is nie diefwering of veiligheidsdeure nie. Ag, ek kan nou nog voel hoe benoud ek was. Dan die lang dag se gewag vir Rots om 20h00 tuis te kom.

As daar ‘n kunsmisbestelling is, moet ons sak en pak, baba en al afry poskantoor toe. Daar by die tiekieboks staan hy met ‘n flits en die bestelboek en lees dit vir die streeksekretaresse by haar huis in Pretoria. Sy het dan die volgende dag die wiele aan die rol gesit om die bestelling gelewer te kry. (Dit neem drie maande voor ons ‘n telefoon in die huis kry. ‘n Faksmasjien ook. Sjoe, ons was tegnologies die wêrled om ons vooruit, sommer so!)

Ons is pas ‘n week op die dorp, toe kry Bab mangelontsteking. (Sy was maar twee maande oud toe die onnodige goed begin lol het.) Ons kry nie haar koors gebreek nie. Ons ken niemand nie, en jaag met haar ongevalle toe. Met ons kind en mediese lêer in die hand strompel ons verward die hospitaal in. Dis ysig koud.

Ons Hoëveldse huisdokter het vir ‘n Pieterburgse kollega ‘n briefie geskryf. Die suster bel die man. “Het hulle kontant by hulle?” Ons het nie, die dokter sal dan nie uitkom nie. Ek onthou van my oudste tante wat by ‘n dokter werk. Die suster glimlag. A, Dr P. Hy is sout van die aarde.

Sout van die aarde daag op en gou is hulle met nat lakens en waaiers en drippe besig om my siek-siek kleuter te help. Dis ‘n lang nag. Dr P kom met antibiotika wat hy uit die apteek gaan haal het. Kyk nou mooi na haar, en as sy gesond is haal ons die peste uit. Ons het nooit eers ‘n rekening gekry nie. Dis dertig jaar later, as ek daai anner  dokter in die straat sien word ek naar.

My eerste uittog sonder my kind, net om brood te gaan koop is nie sonder insident nie. Toe ek tuis kom, sit Rachel met die bebloede kleintjie op die agterdeur se trappie. Ek gil, sy wys toemaar. Die ergste is verby. Hule het wegkruiper om die meubels gespeel en Bab het teen die vloeromlysting geval met haar bekkie, en net onder haar onderlip deurgebyt. Gelukkig het ek slim hegpleisters by my tante gekry.  Bab loop vandag nog met die letseltjie.

Baai tot ander keer. Ek het die slot toegekry.

NS. Oor my kindjie se mangelmagie, my joernalistiek, en sy kunsmissmousery, het Rots ons soos gesin volg aan nuwe kennise voorgestel: My kind maak dit, my vrou praat dit en ek verkoop dit! Hehe.