dad

Op ‘n Vrydagaand bykans 41 jaar gelede is my pa op 42-jarige leeftyd in die middel van ‘n lagbui, aan ‘n hartaanval dood. Ek het by sy voete gesit en ons gesin het TV gekyk. Nadia Komanecji het nog so oor die perd gespring (Olimpiese spele 1976).

Behalwe dat ek graag, nou jare later na al die gemis en hartseer, ook soos hy die ewigheid wil in as ek kon kies, is daar lewensgeskenke wat hy in ons kort verhouding – ek was maar 16 – aan my gegee het. Daarom skryf ek vandag op Vadersdag vir hom:

Liewe Pa,

Dankie vir my erfenis.

Oor self: “Wees trots op wie jy is. Ons is nie ryk nie, ons het net ons goeie naam, daarom wees ‘n mens met integriteit, wees eerlik, wees lojaal. Laat jou ja, ja beteken en jou nee, nee”. Dankie Pa – dit het my net goed te staan gekom.

Oor werk:”Werk hard en doen altyd jou bes, dan sal niemand jou baas wees nie, al betaal iemand jou. Onthou die lewe is soos leer klim, weer en weer. Oral begin jy onder en klim tot bo, sportjie vir sportjie. Onthou net daar is meer as een leer”. Hehe, Pa, die het my ‘n moeilike werknemer, maar ‘n projekgerigde vasbyter gemaak. En dankie Pa, ons entrepreneur vir ‘n lewe omdat ons kan aanpas en leerklim.

Oor ons naaste en ander mense en kulture:” Doen goed waar jy kan, met wat jy kan. Respekteer waar ander vandaan kom. Plaas jou in hulle skoene. Leer van ander kulture.” Dankie Pa – die resep het altyd gewerk, en help my oorleef in ons Nuwe Suid-Afrika.

Oor lees, en kennis: My pa (en ma en ouma)het my leer lees voor skool – o, die wêrelde wat hulle daardeur vir my ontsluit het… Dankie Pappa-julle, dankie! Ek is belese en berese!

Oor verhoudings en seks:”Wees die groen papaja op die mark – jy sal iemand baie gelukkig maak.” Pa, ek het hier effe gestruikel, maar toe ek weer probeer het ek my sielemaat, lewensmaat, beste maat gekry – ons is 33 jaar getroud, en jy het ‘n kleindogter wat jou so trots sal maak.

Oor die lewe: ” Jou pad is soos ‘n wandeling op die strand, jou spore diep in die nat sand. Maar weet die gety kom in en wis dit uit. So loop met oorleg, so dat jy toe oë agteruit in jou uitgewiste tree kan terugstap.” Ek is dankbaar dat integriteit in my ingegrein is.

Oor geloof: Al het jy nie self gekerk nie, dankie vir saam bid, Bybelverse leer en my King James Kinderbybel op ses. Ek is steeds so lief vir ons Vader, Seun en Heilige Gees.

Dankie dat jy en Malat my die vreugde van gee geleer het. Om ‘n verskil sonder lawaai te maak in iemand anders se lewe is my monument aan julle voorbeeld.

Ek ontmoet jou daar by die Ewige woning wanneer dit so bestem is. Sê groete en liefde vir Malat ook. Ek is nie meer kwaad vir haar nie, net jammer. Ek het mooi probeer na my Sussie kyk na julle weg is en haar lewe saam met haar man en seuns is goed en mooi. Jy sou mal oor jou skoonseuns en kleinkinders (drie seuns van China en een meisiekind van my) gewees het.

Ek is in hierdie lewe nou al 18 jaar ouer as jy. Die wêreld draai nog om sy as, die seisoene kom en gaan. Ek is steeds betotterd oor die maan. Elke volmaan sal jy my buite kry, starend. Ek onthou hoe jy saam met my ‘n dikke plakboek gemaak het oor die maanlanding. Hoe ons daardie aand op die grasperk gelê het met die verkyker, nogal, want sê nou net Neil Armstrong waai vir ons.

Die Nieu-Seelandse Maoris speel nog steeds verwoed rugby. Onthou jy hoe ons die plakboek oor hulle gemaak het, en ek so mal oor Brian Williams was en jy my gewaarsku het om dit vir myself te hou, want hy is nie Europees nie? Pa sal nou so lekker lag oor mense se pretensie – al wat leef en beef is ge-Maori tattoe, en kleur maak al minder saak, al wil mense dit nie glo nie. ‘n Swart rugbyspeler het gister sy haters se bekke toegespeel. Ons Springbokke het gister mooi gemaak teen die Franse.

Wens Pa kon hoor hoe mooi die Drakensbergse Seunskoor die Volkslied gesing het. Onthou Pa hoe ons daar die Transkei al by die skool Nkosi Sikelel‘ iAfrika saam en die Stem gesing het, dies nou een lied vir ons hinkepinke land.

Ek het so baie om te vertel, maar ek wil nie die brief ‘n relaas maak nie.

Ek laaik om meer lewenservaring as jy te hê, maar ek laaik meer dat jy my ryk laat erf het en dat selfs in my ouer word, jou stem nog luid in my ore is, en ek deur jou beïnvloed, my pad deur hierdie aardse lewe loop.

Jy het nie hierdie skrywer leer ken nie. Maar ek weet ons sou ure oor sy wyshede kon gesels. Ek los dan hierdie daar buite vir jou:

“Long since, the desert wind wiped away our footprints 

in the sand. But at every second of my existence, 

I remember what happened, and you still walk 

in my dreams and in my reality. 

Thank you for having crossed my path.” ~Paulo Coelho

Liefde, Jou Oudste

NS. Luister net